اعترافات اعضای باند سرقت خشن در مشهد| فروش گوشی‌های آیفون سرقتی فقط ۱۰۰ هزار تومان! صفویه، سلطان جانمایی ایران در کریدور‌های تجاری و بین المللی هشدار جدی نسبت به پیامد‌های کاهش نرخ باروری در ایران قتل خونین دلارفروش ۷۲ ساله در آستارا محدودیت‌های ترافیکی در محورهای منتهی به مشهد در روز‌های آخر هفته زلزله ۶.۹ ریشتری در فیلیپین | کلیسای کاتولیک ویران شد + فیلم (۸ مهر ۱۴۰۴) ورود ۸۵ نوع مخدر جدید به چرخه اعتیاد جهان در ۵ ماه گذشته پاییز و سویه‌های جدید کووید صداهای بلند و نامتعارف، آسیب جدی و دائمی به گوش وارد می‌کنند | گوشتان را نخراشید علت انتشار دود غلیظ در آسمان امروز اهواز چه بود؟ (سه‌شنبه، ۸ مهر ۱۴۰۴) سخنگوی آموزش و پرورش: تلاش می‌کنیم توزیع شیر در مدارس را از مهر آغاز کنیم تمهیدات جدید سازمان تعلیم و تربیت کودک برای بهبود عملکرد کودکستان‌ها | استقرار کارشناسان آموزشی در سراسر کشور گزارشی از اشتباهات آزمایشگاهی و بررسی دلایل بروز آن | آزمایش در بوته آزمایش! نماینده مجلس: حق ۴۰۰ نفر از اساتید دانشگاه با بازنشستگی ناگهانی تضییع شد انتقاد احسان عظیمی‌راد به وزیر آموزش و پرورش: چرا به اعتراض داوطلبان آزمون کیفیت‌بخشی رسیدگی نمی‌کنید؟ کمبود ۱۰ درصدی پزشکان در طرح "پزشک خانواده و نظام ارجاع" دانشگاه علوم پزشکی مشهد| اعتبار ناکافی، مانع اصلی گسترش طرح در شهرهای پرجمعیت نرخ آزمون آیلتس افزایش یافت (۸ مهر ۱۴۰۴) وزیر آموزش و پرورش: تبیین دستاورد‌های موشکی، در ۳ کتاب درباره جنگ ۱۲روزه تدوین شده است کشف بیش از ۹۰ هزار لیتر سوخت قاچاق در سیستان و بلوچستان نفس‌های گرفته مردم مشهد | افزایش مراجعه به اورژانس‌ها در روز‌های آلوده انتقاد یک نماینده مجلس از اجرانشدن کامل قانون جوانی جمعیت فرار از صحنه دزدی با شگرد هالیوودی | عملیات «راپل» شکست خورد! ماجرای شایعه کشت خشخاش در کشور چه بود؟ شهاب‌سنگ ۲۱ کیلویی در موزه برج آزادی تهران به نمایش درآمد ساکنان مناطق پتروشیمی می‌توانند اهدای خون انجام دهند بی‌حسی پا‌ها از زانو به پایین را جدی بگیرید | زنگ خطر بیماری‌های عصبی و عروقی استاندار خراسان رضوی: تاب‌آوری مردم دلیل بر تحمیل شرایط دشوار نیست تشرف ۱۴۰ هزار سالمند از سراسر کشور به حرم امام‌رضا(ع) | شورای تخصصی سالمندان در کمیته امداد ایجاد می‌شود درصورت تلاطم در بازار زعفران، از کشاورزان خراسان رضوی حمایت می‌شود
سرخط خبرها

آزادی مطبوعات در دولت مصدق تکرارنشدنی بود | نقش مردم در کودتای ۲۸ مرداد دیده نشد

  • کد خبر: ۳۹۴۵۲
  • ۲۸ مرداد ۱۳۹۹ - ۱۱:۳۴
آزادی مطبوعات در دولت مصدق تکرارنشدنی بود | نقش مردم در کودتای ۲۸ مرداد دیده نشد
دکتر ابوالفضل حسن‌آبادی پژوهشگر تاریخ شفاهی و متخصص اسناد از نقش مردم در بروز کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ به‌عنوان نقطه‌ای گم‌شده در این واقعه مهم تاریخ معاصر ایران یاد کرد.
گروه جامعه شهرآرانیوز | دکتر ابوالفضل حسن‌آبادی در گفتگو با شهرآرانیوز با اشاره به فرارسیدن شصت‌وهفتمین سالگرد کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و سقوط دولت دکتر مصدق گفت: اگر تاریخ معاصر ایران را از نهضت مشروطه آغاز کنیم، ۳ مرحله حیاتی را پشت سر گذاشته‌ایم که کودتای ۲۸ مرداد یکی از آن‌هاست.

وی ادامه داد: از اساس در شکل‌گیری هر اتفاقی که به حرکتی تاریخی منجر می‌شود، مردمان سرزمین با علایق مشترک، آرمان‌هایی یکسان و طبقات گوناگون، اما متحد در کنار هم جمع می‌شوند و آن حرکت به سرانجام می‌رسد. مردم ایران در ۲ انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی نقشی تعیین‌کننده ایفا کردند و منابع و اسناد گوناگونی هم در ارتباط با نقش آنان وجود دارد. اما کلیدواژه اصلی و گم‌شده در مطالعات کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، مردم و نقش آنان است که تاکنون به‌درستی به آن نپرداختیم.

حسن‌آبادی با اشاره به نقش اسناد سیاسی و محوریت اقدامات و رفتار دکتر مصدق و آیت‌اللّه کاشانی، نقش دیگر عوامل و شرایط به وجود آمده حد فاصل سال‌های ۱۳۲۸ تا ۱۳۳۲ را بررسی کرد و گفت: اسناد منتشرشده از سوی انگلیس و آمریکا و سبک مطالعات مورخان ایرانی بیشتر سمت‌وسوی تاریخ سیاسی دارد تا تاریخ اجتماعی و اقتصادی؛ بنابراین عقیده دارم دیگر مسائل تاریخ‌ساز سال‌های ۲۸ تا ۳۲ دیده نشده است و در برخی شاخه‌ها همچون تاریخ شفاهی، فرصت را هم از دست داده‌ایم.
 
 


نقش اجتماعی مشهد در دوران مصدق درست درک نشد


متخصص اسناد و مطبوعات خراسان در ادامه به وضعیت مشهد در آن زمان اشاره کرد و گفت: مشهد به‌عنوان مرکزی مذهبی، سیاسی و اقتصادی در جایگاه مهمی است، اما نه به اهمیت تهران و از این رو، برای شناخت بهتر وضعیت مشهد حدفاصل سال‌های ۲۸ تا ۳۲، به بررسی‌های اجتماعی و اقتصادی و تأثیر آن بر زندگی مردم احتیاج داریم. باید دانست کودتای ۲۸ مرداد ۳۲ یک حرکت نظامی و سیاسی سریع با محوریت موافقان سلطنت و سرویس‌های جاسوسی بیگانه بود، اما روند شکل‌گیری کودتا قطعا سریع نبوده است و ریشه در شکل حکومت مصدق داشته است.

حسن‌آبادی به پژوهش‌های انجام‌شده درباره مشهد و دوران حکومت دکتر مصدق اشاره کرد و گفت: متأسفانه به‌جز پایان‌نامه‌ای با عنوان «کودتای ۲۸ مرداد در مشهد» اثر آقای جمشید قشنگ و کتاب ۲ جلدی «تاریخ معاصر مشهد» اثر دکتر یوسف متولی حقیقی، هیچ پژوهش قوی دیگری درباره دولت دکتر مصدق، وضعیت مشهد و کودتا نداریم و این ضعف پژوهشی ماست.
 
 
نقش مردم در کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ دیده نشده است
 

وی ادامه داد: هنوز هیچ منبعی نداریم که نشان دهد نقش مردم در روز کودتا چه بوده است؟ چرا کمتر از ۲۰۰ نفر در معابر اصلی مشهد حضور داشتند و مسئول سامان‌دهی لمپن‌های مشهدی چه کسانی بوده‌اند؟ حضور کم‌رنگ مردم، نمایش انفعال سیاسی مردمی است که تا چندی قبل که دولت مصدق در تحریم سنگینی قرار داشت، با خرید اوراق قرضه به کمک دولت آمدند، اما دیدیم که شعار‌های روز‌های ۲۷ و ۲۸ مرداد، چگونه به‌ضرر او شد و کودتاچیان را پیروز کرد.
 
 


یادگاری مصدق آزادی تکرارنشدنی مطبوعات بود

مدیر مرکز اسناد و مطبوعات مرکز پژوهش‌های آستان قدس رضوی به موضوع مطبوعات در دوران مصدق اشاره کرد و گفت: بدون شک طلایی‌ترین دوران مطبوعات در ایران معاصر، سال‌های ۲۸ تا ۳۲، یعنی دوران نخست‌وزیری مصدق بوده است. این آزادی دیگر در تاریخ ما به این گستردگی تکرار نشد.

حسن‌آبادی ادامه داد:، اما روزنامه‌نگاران آن زمان از این فرصت طلایی بهره نبردند و به‌جای آن، سیاست‌زدگی و جوزدگی سیاسی در مطبوعات به وجود آمد، روزنامه‌های موافق سلطنت، موافق دولت، روزنامه‌های حزبی و... جولانگاه تسویه‌حساب‌های سیاسی شده بودند و از آزادی بهره‌ای نبردند.

استاد تاریخ شفاهی و مطالعات اسنادی در جمع‌بندی صحبت‌های خود به ضرورت حفظ و پالایش داده‌های مربوط به دولت مصدق، نهضت نفت و کودتای ۲۸ مرداد اشاره کرد و گفت: هنوز حواشی مربوط کودتای ۲۸ مرداد وجود دارد و دولت‌های خارجی هر چند سال، بخشی از اسناد محرمانه خود را آزاد می‌کنند و تکانی به مطالعات تاریخی این دوره می‌دهند. باید توجه داشت که نقطه ضعف ما در برابر آنان، نداشتن آرشیو اختصاصی از دولت محمد مصدق است.
 
نقش مردم در کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ دیده نشده است
 

وی ادامه داد: یک پژوهشگر برای بررسی کودتا، ملی‌شدن نفت، روابط مصدق و کاشانی، نقش دولت‌های بیگانه و... باید از یک آرشیو جامع بهره‌مند باشد تا بتواند پژوهشی هدفمند انجام دهد. مطبوعات سال‌های ۲۸ تا ۳۲ همچنان مهم‌ترین منبع پژوهش ما هستند، اما به یک آرشیو جامع تبدیل نشده‌اند.

حسن‌آبادی خاطرنشان کرد: حوزه مطالعات تاریخ شفاهی را از دست داده‌ایم و متأسفانه کار مفید و قدرتمندی در این سبک از تاریخ‌نگاری معاصر برای جریان کودتا انجام نداده‌ایم و باتوجه‌به درگذشت بسیاری از اثرگذاران آن دوران، فرصت بررسی‌های شفاهی را از دست دادیم.
گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
آخرین اخبار پربازدیدها چند رسانه ای عکس
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->